အလြမ္းဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္ေအာက္က

အမွတ္မရိွတဲ့ သတိရမႈေတြနဲ႕အတူ

တရုတ္စကားပန္းေတြ ပြင့္ေ၀ေနတုန္းပါပဲ . . . . . . .

သိမ္းထုပ္ထားတဲ့ အေဟာင္းအႏြမ္း အလြမ္း ေရာၿပြမ္းတဲ့ ေျခာက္ေသြ႕ေသြ႕ေန႕ေတြ

``သင္နဲ႕ငါ ေသြးခ်င္းသားရင္း  အမဲသား၊ ငါး ေပါမ်ားပါေစ။´´

တူညီတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္က မတူညီတဲ့ စာမ်က္ႏွာမ်ား

 

လွပေသသပ္စြာ ထုပ္ပိုးထားတဲ့ ဟန္ေဆာင္မႈမ်ား

ပိပိရိရိ ျဖတ္ေတာက္ထားတဲ့ ခံစားမႈညေနခင္းမ်ား

ခရမ္းႏုေရာင္လြင္ျပင္မွာ  အိပ္မက္ေတြနဲ႕  ဖြင့္မၾကည့္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဆႏၵမ်ား

ငါတိုရဲ႕မ်က္၀န္းေတြထဲမွာ  စကားလံုးေတြနဲ႕ေရးသားထားတဲ့  အသံတိတ္ ျပဇာတ္မ်ား

ဒီမ်က္၀န္းေတြထဲမွာပဲ  (ငါတို႕သာ  နားလည္တတ္ခဲ့)

နားလည္မႈမ်ားနဲ႕ စနစ္တက် လြဲေခ်ာ္ေနခဲ့တဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ား

ဒါေတြနဲ႕သာ ထံုးရစ္ေႏွာင္ဖြဲ႕ . . . . . ႏြယ္ပင္လိုပဲေပါ့။

တကယ္ဆိုရင္ . . .

(ငါ)ဘာကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့မိတာလည္း

နင္လည္း ဘာကို ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့တာလည္း . . .

သက္ဆိုင္မႈနဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈဟာ ခ်ိန္သားကိုက္ တိက်စြာ လြဲေခ်ာ္ခဲ့တယ္

ေသခ်ာမႈမ်ားနဲ႕ ေျပာျဖစ္ခဲ့ရင္

ေျပာျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္ဆုိရင္

စကား၀ါပန္းေတြ ေ၀ဆာစြာ ပြင့္ေနဆဲပါ။

 

 

 

THE LEGEND OF MIWALABYA CLAN

 

In the olden days of about 1287 A.D, Kublai Khan’s invasion into Bagan, the Mongol soldiers sacked and burnt the capital of Bagan. A severe weather troubled the Mongol contingent and they had to retreat from the land they conquered. They got back to the Myanmar-Chinese border of Kachin hills. Some Mongol soldiers were very sick; they lagged behind the main army. At the border area of Kaihtik and Lailaw, some soldier could not follow their companions. Most of them perished in deep jungle of Kachin.  A Chinese soldier (or) Mongol Hogya (or) Saugya survived in the Kachin Jungle and became a deserter. He had to hide near Kareng clan’s slash and burn plantation. He was very weak because of sickness. He snatched away rice meal cooked by the Kareng. He sometimes replaced wild fowl and doves as an exchange. The Kareng people tried to catch this strange deserter. At last, they got him. Instead of killing him, they fostered this Chinese soldier and made him marry their daughters,  Kareng Htu Ba and Kareng Kai. As he was a soldier, he was very cunning and industrious for his dear life.  He was clever in archery. So he was accustomed to live like a Kachin native among the Kareng clam. The Kachins called his descendants  “Miwa labya”.

                   Miwalabya clam increased gradually. Our clan brothers are Kyay Kyi (at Gauri Krung valley area), Mihkaw – Mahka of Ah-Zi and Mi Phu. Miwa Labya descendants inhabited in Kaihtit, Lailaw , Bun Kahtawng and Ding Ga Hkran region called “Lana Ga”- Lana land.

                   Our great - great grandfather “Tsyin Yam Naw” was very blithe and active. He led a marriage procession to Hpung gan Gatrawn village where marriage ceremony was held. Tsin Yan Naw was very sharp and keen in social works. So he was very popular among the Hpung gan Gatrawn ladies that they nick named him Shabrang Naw. It was about 1900 A.D, British colonial time.

                   So we are direct descendants from this Shabrang Naw. We have to rename our Miwa Labya clan to “Nbrang clan”. We have to be friend Maran dus (village chieftains of Lailaw). Maran dus live in coexistance with Nbarng clan. We deal with then in every respect. Regard them ‘Mayu Status’. But we never marry their daughters. Kachins have three social standard mayu, dama and brotherhood

                   Our worshipping spirits (Nats) are Zau Htung - indoor nut and Tu Nau outdoor nut. Many years passed by we are baptized to Christians, we throw away some of our household nats worshipping, they are no more our worshipping nats. We are well cultured and became Christians in Kachin hills.

                             Our ancestors of Nbrang clan were born and very belligerent as a bloodline from fighting spirit of Mongol (or) Chinese solider named Hogya - Saugya. Nbrang clan served as loyal soldiers in World War 1 and World War 2 under the flag of British Government. Some are still living in Kaihtik, Bum Kahtawng and Lailaw areas, earn their living as country farmers, some are urbanized in Bhamo , Myitkyina and other areas.

          We are never recognized as five kachin majority clans because we are half blooded, mixed with Chinese blood, but we are still kachins of new generation.

          Nbrang sub clans are Nmun, Hpaga, SengGing, Jaiwa, HkringMan, Labu, LaShawt and Ndau we are clan brothers. Our first mayu race is Kareng clan. Our dama race are Nhkum and Lashi Labya. Lashi Labya must pay respect to us because we are their mayu, giving their daughters of them.

          Our first ancestor’s name is very vague whether he was a Chinese soldier or a Mongol soldier. According to his archery and bravery, he might be a Mongol soldier of that formidable Kublai Khan’s great army, invaded in  Myanmar  at the time of region of King Nara Thiha Pade.

          Miwalabya’s appearance has slightly exposed to facial expression of Mongols who once reigned and roamed across the stepped of Russia and Central Asia.

(This legend was written by , Nbrang La Wom (my dear Dad)
above photo is my dad , mom and niece moonseng

တင့္ကားလူသား

တင့္ကားလူသား (Tank Man) သို႕မဟုတ္ အမည္မသိ ေတာ္လွန္ေရး သမားကို ၾကားဖူးပါသလား။  ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၅ရက္ေန႕ တရုတ္ႏိုင္ငံ တီယာနမင္ (Tiananmen) ရင္ျပင္ ဆႏၵျပပြဲ၌ သူက တင့္ကားမ်ားေရွ႕ တြင္ ရပ္၍ ဆႏၵျပေနစဥ္ သူ႕ကို ကင္မရာမ်ား ၊ ဗီြဒီယုိ တိပ္ေခြမ်ားျဖင့္ ရိုက္ကူးထားၿပီ၊ သတင္းဌာန မ်ားတြင္ ျပသခဲ့သျဖင့္ သူ႕ကို ကမၻာတစ္၀ွမ္းလံုးက သိရိွ၍ နာမည္ ေက်ာ္ၾကားလာခဲ့သည္။ 

ဤ အေရးအခင္းသည္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၅ရက္ေနတြင္ Forbidden ၿမိဳ႕သို႕သြားေသာလမ္းျဖစ္ေသာ တီယာနမင္ (Tiananmen) ရင္ျပင္တြင္ ဆႏၵျပေနေသာသူမ်ားကို တရုတ္အစိုးရက အၾကမ္း ဖက္နည္း ျဖင့္ ေျဖရွင္းခဲ့ေသာ ေနာက္တစ္ေန႕တြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုေန႕၌ တင့္ကားမ်ားသည္ တီယာနမင္းရင္ျပင္ရိွရာသို႕ ခ်ီတက္လာေနစဥ္ လူတစ္ေယာက္က တင့္ကားမ်ား ေရွ႕တြင္ သြား၍ ရပ္ေနၿပီး သူ၏ လက္တစ္ဘက္စီတြင္ အထုပ္တစ္ထုပ္စီကို ကိုင္ထားပါသည္။ တင့္ကားမ်ားရပ္သြားသည့္အခ်ိန္တြင္ ထိုသူသည္ တင့္ကားမ်ား ထြက္သြားရန္ လက္ျဖင့္ ခါယမ္းေနသည္ကို ေတြ႕ရမည္။ တစ္ခဏအၾကာတြင္ တင့္ကား ပထမတစ္စီးက သူ႕ကိုေရွာင္ၿပီး ေမာင္းထြက္သြားရာ သူကလည္း တင့္ကားသြားသည့္ လမ္းတြင္ပင္ သြား၍ရပ္ေနလိုက္သည္။ တင့္ကားမ်ားေရွ႕တြင္ ပိတ္ဆို႕ ရပ္ေနၿပီးသည့္ေနာက္တြင္  ထို႕လူသည္ တင့္ကားအေပၚတြင္ တက္သြား၍ တင့္ကားေမာင္းသမားႏွင့္ သြား၍ စကားေျပာ သည္။ သူေျပာေသာ စကားမ်ားကို သတင္းစာမ်ားတြင္ ကြဲျပားစြာ  ေရးထားသည္ကို ေတြ႔ရမည္။ ယင္းစကားမ်ားမွာ “ ဘာလို႕ ဒီကို လာရတာလဲ ။ ငါတို႕ရဲ႕ၿမိဳ႕ ဖရိုဖရဲ ကေမာက္ကမျဖစ္ရတာ မင္းတို႔  ေၾကာင့္ပဲ ၊ လာတဲ့လမ္းက လွည့္ျပန္ၿပီး ငါတို႕လူေတြကို သတ္ျဖတ္ ျခင္းက ရပ္ၾကပါ။ ” တစ္ခ်ိဳ႕ကလဲ “ထြက္သြားပါ” ဟု ရိုးရိုးေရးထားသည္။ ဗီြဒီယိုထဲတြင္ သူရဲ႕လူတစ္ခ်ိဳ႕က သူ႕ကို လူအုပ္ထဲတြင္ ဆြဲေခၚသြားၿပီး တင့္ကားမ်ားသည္လည္း ေရွ႕ကို ဆက္လက္ ထြက္သြားၾကသည္ ကို ေတြ႕ရသည္။

သူ၏လွဳပ္ရွားမႈမွာ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွ်သာ ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း မည္သည္ဘာသာ စကားေျပာေသာသူ  မဆို ၊ မည္သည့္ အသက္အရြယ္အဆို၊ စာမဖတ္တ္ေသာသူမ်ားႏွင့္ ေမာ္စီတံုးအေၾကာင္း တစ္ခါမွ မၾကားဖူးသူမ်ားပင္လွ်င္ တင့္ကားလူသား ၏ လုပ္ရပ္ကို နားလည္ၾကသည္။ တန္းစီရပ္ေနေသာ တင့္ကားမ်ားေရွ႕တြင္ လူတစ္ေယာက္ရပ္ေနသည့္ သတင္းပံုသည္ ညတြင္းခ်င္းမွာပင္ ကမၻာအႏွံ႕ရိွ သတင္းၾကည့္သူမ်ားထဲ ေရာက္ရိွသြားသည္။ သတင္းစာ ရာေပါင္းမ်ားစြာတြင္ ထိုသတင္းကို သတင္းစာႏွင့္ သတင္းစာမဂၢဇင္းတို႕၏ ေခါင္းႀကီးပိုင္းသတင္းတြင္ ပါလာသည္ကို ေတြ႕ရမည္။ ထို႕အတူ ကမၻာအရပ္ရပ္ရိွ သတင္းဌာနမ်ားတြင္လည္း ထိုသူ႕အေၾကာင္း အသံလႊင့္ထားသည္ကို ေတြ႕ရမည္။ ထိုသူ႕ဓာတ္ပံုကို ရိုက္ကူးေသာ ဓာတ္ပံုသမား တစ္ဦးသည္ ယင္းပံုကို Life Magazine ၏ “ကမၻာကို ေျပာင္းလဲေသာ ဓာတ္ပံု ၁၀၀”ထဲတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႕ရမည္။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ ထုတ္ေ၀ေသာ “ Time Magazine” မွ အမည္မသိေသာ ေတာ္လွန္ေရးသမားကို ၂၀ရာစုအတြင္း လူမ်ား အေပၚ လႊမ္းမိုးမႈရိွေသာလူ ၁၀၀ေယာက္ထဲမွ တစ္ေယာက္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ထားသည္ကို ေတြ႕ရမည္။

(၀န္ခံခ်က္ ။  ။ ၂၀ရာစု ကမၻာေက်ာ္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား ebook မွ ကူးယူေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ စာေရးဆရာ အမည္မသိပါ။ ဓာတ္ပံုမ်ားကို wikipedia ႏွင့္ witter/weibo.com/weiblog မွ ရယူထားပါသည္။

ခေရ

အသည္းကြဲ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္မဟုတ္ပါ။

အပိုင္း(၁)

“ ဆည္းဆာရိုင္းေတြေလ . . .

ၿမိဳ႕ျပေတြေပၚကိုု ျဖတ္ေက်ာ္

အေမွာင္ထုကို ႀကိဳလင့္ေနလို႕

ဗ်ိဳင္းတစ္အုပ္ ပ်ံသန္းသြားတာေတာင္

အၿပံဳးမပ်က္ခဲ့ဘူး။

ျပန္တဲ့လမ္းတစ္ေလွ်ာက္

ခေရတစ္ပြင့္ ေႀကြက်သြားတယ္ ။

(ဒီလိုနဲ႕) ေလးတြဲတြဲ သက္ျပင္းကို အခါခါခ်

စိတ္အေလေတြ အသားမာတက္ခဲ့ေပါ့။

ဆည္းဆာရိုင္းေတြေလ . . .

ၿမိဳ႕ျပေတြေပၚကိုု ျဖတ္ေက်ာ္

အေမွာင္ထုကိုႀကိဳလင့္ေနလို႕

ဗ်ိဳင္းတစ္အုပ္ ပ်ံသန္းသြားတာေတာင္

အၿပံဳးမပ်က္ခဲ့ဘူး။

ျပန္တဲ့လမ္းတစ္ေလွ်ာက္

ခေရတစ္ပြင့္ ေႀကြက်သြားတယ္ ။

(ဒီလိုနဲ႕) ရနံ႕ေတြကို အိပ္ကပ္ထဲထည့္

တစ္ညစာ အိပ္မက္ေတြနဲ႕ေပါ့.

မနက္ျဖန္မွာ

အာရုဏ္အသစ္နဲ႕

ဆည္းဆာရိုင္းေတြေလ . . .

ၿမိဳ႕ျပေတြေပၚကိုု ျဖတ္ေက်ာ္

အေမွာင္ထုကို ႀကိဳလင့္ေနလို႕”

အပိုင္း(၂)

လြန္ခဲ့တဲ့ (၂၀၀၂)ခုႏွစ္ေလာက္က ကြ်န္ေတာ္ရဲ႕မက္ခဲ့တဲ့ အိပ္မက္ဟာ ခေရအိပ္မက္ပါပဲ။

ခေရပန္းေတြနဲ႕ ပြင့္ဖူးတဲ့ အိပ္မက္ဟာ လွပေနတယ္။

အိပ္မက္ထဲမွာ ပြင့္ခဲ့တဲ့ ခေရပန္းဟာ ေမႊးပ်ံ႕ပ်ံ႕နဲ႕ ဘယ္ေတာ့မွ ရနံ႕မျပယ္ဘူး။

 အိပ္မက္က လန္႕ႏိုးလာရင္ေတာင္ အနီးတ၀ိုက္မွာ ခေရရနံ႕ေတြဟာ သင္းထံုက်န္ရစ္ခဲ့တယ္။

မႏၱေလး ေျမာက္က်ံဳးေထာင့္နားက တစ္ပင္တည္းေသာ ခေရပင္

ကုသိုလ္ေတာ္ ဘုရား၀င္းထဲက သက္တမ္းရာေက်ာ္ေနတဲ့ ခေရပင္ေတြ

မဟာျမတ္မုနိဘုရာ၀င္းထဲက ခေရပင္ေတြနဲ႕

ေတာင္သမန္အင္း ရတနာပံုတကၠသိုလ္ရဲ႕ကင္တင္းနံေဘးက ခေရပင္ေတြေအာက္မွာ

ကၽြန္ေတာ့ရဲ႕ဘ၀ဟာ ထုဆစ္ထားသလို လွပေနခဲ့တယ္။ မပ်က္ျပယ္တဲ့ရနံ႕မ်ိဳးနဲ႕ေပါ့ ။

ခေရပန္းဟာ တစ္ခ်ိဳ႕ေတြက ဆိုၾကတယ္ အေၾကြပန္းတဲ့

ခေရပန္းဟာ ေရွးနန္းတြင္းထဲက ေတာ္၀င္ပန္း မဟုတ္ေပမဲ့ 

ကၽြန္ေတာ့္ကေတာ့ ျမတ္ႏိုးတယ္။ ႏွစ္သက္တယ္။

ေလတစ္ခ်က္ တစ္ခ်က္ အေ၀ွ႕မွာ ေႀကြက်လာတဲ့ ခေရပြင့္ေတြကို လိုက္ေကာက္ရတဲ့ အရသာဟာ

ဘာနဲ႕မွ မလဲႏိုင္ခဲ့ဘူး။  လြတ္လပ္တယ္။ ေပါ့ပါးတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္တယ္။

ေၾကြလည္းေမႊးတယ္ ေ၀လည္းေမႊးတယ္။

ခေရပန္းနဲ႕ ကၽြန္ေတာဘ၀ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းဟာ ဆက္ႏြယ္မႈရိွခဲ့တယ္။

အထူးသျဖင့္ ခေရပန္းနဲ႕ သူမ။

သူမေၾကာင့္ ခေရပန္းဟာ ကၽြန္ေတာ့ဘ၀ထဲကို တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာက ပါ၀င္လာခဲ့တယ္။

သူမဆီက ရရိွခဲ့တဲ့ လက္ေဆာင္ေတြထဲမွာ ခေရပြင့္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ သူမကို ေပးတဲ့ လက္ေဆာင္ေတြထဲမွာလည္း ခေရပြင့္ေတြ ပါပါတယ္။

မ်ားမ်ားစားစား မဟုတ္ပါဘူး။ ႏွစ္ပြင့္တည္း

ခေရပန္းေလး ႏွစ္ပြင့္တည္းပါ။ က်က်နန ထုတ္ပိုးထားတာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ဘူး။

တကူးတက စီစဥ္ထားၿပီး ေပးတာမ်ိဳးလည္း မဟုတ္ပါဘူး။

ေလအေ၀ွ႕မွာ . . . .

လြင့္ပ်ံ႕က်ဲက်လာတဲ့ ခေရပန္းေတြ ေျမမခခင္  ေျမေပၚ မသက္ခင္ သူမရဲ႕ လက္ဖ၀ါး

ႏုႏုေလးဖမ္ဆုပ္ရယူၿပီး တစ္ရွဴးေလးနဲ႕ ေထာင္မွန္ပံုေခါက္ ထုပ္ပိုး ခေရးပြင့္ေလးေတြကို

ထည့္ေပးလိုက္တာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ထိုနည္းအတိုင္း သူမကို ေပးခဲ့တယ္။

ဘယ္အခ်ိန္ပဲ ထုတ္ၾကည့္ၾကည့္ ခေရရနံ႕ဟာ ေမႊးပ်ံံ႕ေနတယ္။

ဘယ္ေတာ့မွ ရနံ႕ မပ်ယ္ျပယ္သြားဘူး။ ေပ်ာက္ပ်က္ မသြားဘူး။

ခေရပြင့္ေတြကို လိုက္ဖမ္းရင္း သူမရဲ႕ ႏြဲ႕ေႏွာင္းတဲ့ ဟန္ပန္နဲ႕ ေ၀့၀ဲသြားတဲ့ ဆံႏြယ္ေတြဟာ

ကၽြန္ေတာ့္ဘ၀ကို အမွတ္ရမိေစတဲ့ မရိုးႏိုင္တဲ့ ၊ ႏွလံုးသားရဲ႕ပန္းခ်ီကား တစ္ခ်ပ္ပါပဲ။

ခေရရနံ႕ေတြကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ မပ်က္ျပယ္သြားပါဘူး။

ဖြင့္ၾကည့္လိုက္တိုင္း ခေရရနံ႕ေလးေတြ ရရေနတုန္းပါပဲ။

အပိုင္း(၃)

ဒါေပမယ့္ သူမနဲ႕ ကၽြန္ေတာ့တိုရဲ႕ ဇာတ္လမ္းကေတာ့ တစ္ခန္းရပ္ ျပဇာတ္လိုပါပဲ။

တိကနဲ  . . . . . .  ျပတ္သြားတယ္။

အေၾကာင္းျပခ်က္ မ်ားမ်ားစားစား မရိွပါဘူး။

ခပ္ညံ့ညံ့ ရုပ္ရွင္ေတြထဲကလို မိဘေပးစားတဲ့သူနဲ႕   

( ……………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………..)

 ရိုးစင္တဲ့ဇာတ္လမ္း တစ္ပုဒ္ပါပဲ။

သူမကို ကၽြန္ေတာ္ မမုန္းပါဘူး။ သူမကလည္း ကၽြန္ေတာ့ကို မမုန္းပါဘူး။

သူမနဲ႕ နားလည္မႈတစ္ခုပဲ ယူလိုက္တယ္။  ႏွလံုးသားကို လွည့္စားၿပီး နားလည္မႈယူလိုက္တယ္။

သူမနဲ႕ ကၽြန္ေတာ့တို႕အၾကားမွာ နံရံပါးပါးေလးတစ္ခုပဲ ျခားလိုက္တယ္။

တစ္ကယ္ကိုမွ ပါးပါးေလးပါပဲ။

အပိုင္း(၄)

ၿပီးပါၿပီး။

ေနာက္ဆက္တြဲ

သူမေပးခဲ့တဲ့ ခေရပန္းပြင့္ေျခာက္ေလးေတြကို အေၾကာင္းအရာ  တိုက္ဆိုင္လာခဲ့ရင္

ထုတ္ထုတ္ၾကည့္မိတယ္။ ခေရရနံ႕ေလးေတြကေတာ့ သင္းပ်ံ႕ေနတုန္းပါပဲ။

သူမကေတာ့ ထုတ္ၾကည့္ မၾကည့္ မသိေတာ့ပါ။

ဘာလို႕လည္းဆိုေတာ့ . . . . . .

သူမဟာ သာယာေျဖာင့္ျဖဴး  ၿပီးျပည့္စံုၿပီးတဲ့ဘ၀တစ္ခုကို ပိုင္ဆိုင္သြားၿပီ ျဖစ္လိုပါပဲ။

မုတ္သံု (၂၉.၁၀.၂၀၁၂) ၊ နံနက္ (၁း၁၂)နာရီ တနလၤာေန႕